هر فعالیت نظام‌داری که مستلزم تخصیص منابع، زمان و انرژی باشد نیازمند تعهد است. موفقیت نیازسنجی در فرآیند برنامه‌ریزی نیز بستگی به وجود تعهد و ایمان عمیق نسب به اهمیت و ضرورت آن است. (حسین زاده و برزگر،۱۳۸۳)
۲-۱۹-۱۳٫راهبردهای نیازسنجی
ملاحظاتی که در راهبردهای نیاز سنجی باید مورد توجه قرار گیرد عبارت‌اند از:
۱٫نیازسنجی توسط چه کسانی انجام می‌شود؟ تعیین اعتبار داده‌ها حاصل از نیازسنجی براساس صلاحیت‌های اخلاقی و عملی مجریان انجام می‌گیرد. تفاوت در نگرش و بینش علمی، جهان‌بینی، فرهنگی و آگاهی، می‌تواند موجب کسب نتایج متفاوت از بررسی‌های انجام شده در زمینه‌ی واحد شود.
۲٫هدف نیازسنجی چیست؟ تعیین هدف اساسی‌ترین مسئله است و هیچ چیز به اندازه‌ی تعیین هدف در نیازسنجی مهم نیست. تعیین هدف بدین معناست که نقطه‌ی مطلوب و آرمان پژوهش کاملاً تعریف شود تا سلسله عملیات برنامه‌ریزی شده‌ای که قرار است در فرایند گردآوری، سازمان‌دهی و تحلیل اطلاعات انجام گیرد، معنی‌دار و توجیه‌پذیر باشد. این مهم، از هرگونه سردرگرمی و بیراهه رفتن پژوهش‌گران و آشفتگی عملیان جلوگیری می‌کند.
۳٫جامعه‌ی آماری مورد مطالعه کدام است؟ جامعه آماری با کاملاً تعریف شده باشد تا فرایند نیازسنجی توسط مجریان به سمت و سویی مورد نظر است، گرایش پیدا نکند. اولین مسئله، تعیین جامعه‌ی مورد مطالعه یا گروهی است که نیازهایشان سنجیده می‌شود. اگر تعریف جمعیت مورد نظر برای نیازسنجی با استفاده از شاخص‌های جمعیتی نظیر سن، پایگاه اقتصادی و اجتماعی، ملیت، نژاد و مانند آن‌ها صورت گیرد، از دقت بیشتری برخوردار خواهد بود، (همان منبع) به اعتقاد برک ویتز انتخاب جامعه‌ی مورد مطالعه کاری بس حساس و مهم است که به عوامل گوناگونی بستگی دارد، از جمله منابع سرمایه‌گذاری شده در زمینه نیازسنجی، چگونگی توصیف، گستره، سطح و ماهیت تبلیغات انجام گرفته درباره‌ی نیازسنجی. (Berkwitz,1996)
۴٫چه سئوال‌هایی و با چه کیفیتی مطرح می‌شوند؟ روایی و اعتبار پرسسش‌نامه اعم از شفاهی یا کتبی برای پژوهش گر مسجل شده باشد.
- چه منابعی در دسترس است؟ این منابع عبارت‌اند از: زمان، بودجه، نیروی انسانی، اطلاعات، سازمان و تشکلات. (Darly,1987)
۲-۲۰٫ روش، فنون و الگوهای نیاز سنجی
۲-۲۰-۱٫ فرآیند برنامه‌ریزی نیازسنجی
وقتی ضرورت استفاده مطلوب از منابع و امکانات محدود و دستیابی به حداکثر بهره‌وری مطرح شد، برنامه‌ریزی جایگاه ویژه‌ای پیدا کرد و از آنجا که برای برنامه‌ریزی اصولی و واقع‌بینانه، اطلاعات مطمئن، جامع و صحیح مورد نیاز است، فرایند نیازسنجی آموزشی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت.(فتحی و اجارگاه،۱۳۷۵)
در فرآیند نیاز سنجی، نیازها تشخیص داده شده، برحسب اولویت، برای ارضا یا تحقق آن‌ها اقدام می‌شود و داده‌های حاصل از فرایند نیازسنجی، مجموعه اطلاعات مورد نیاز برای برنامه‌ریزی را فراهم می‌کند. (بذار چمازکتی،۱۳۹۲)
داده‌های حاصل از نیاز سنجی، به مثابه مواد اولیه برای برنامه‌ریزی آموزشی هستند. برای تحقق اهداف آموزشی و پر کردن خلأها و شکاف‌های آموزشی که بین عملکرد واقعی و عملکرد مطلوب کارکنان وجود دارد، برنامه‌ریزی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. وجود محدودیت در منابع مختلف سازمانی و لزوم تحقق برخی اهداف آموزشی با اولویت، فرایند برنامه‌ریزی آموزشی را موجه می‌کند.(همان منبع)
نیازهای سازمانی
نیازهای جامعه
نیازهای شخصی
نیازهای
آموزشی
کارکنان
اهداف سازمان
امکانات سازمان
اولویت‌ها
صافی (۱)
صافی (۲)
صافی (۳)
شکل ۲-۲: فرآیند تبدیل نیازهای آموزشی کارکنان به برنامه‌های آموزشی (اسماعیلی،۱۳۸۶)
الف) برنامه‌های آموزشی کوتاه مدت
ب) برنامه‌های بلند مدت
از میان
صافی‌ها
می‌گذرد.
نیاهای
آموزشی ضروری
مشخص
می‌شود.
۲-۲۱٫ روش‌های و منابع شناسایی نیازهای آموزشی
براساس نظر سیدجوادین(۱۳۹۲) در نخستین مرحله فرآیند آموزش، نیازهای آموزشی بر اساس تجزیه و تحلیل اطلاعات استخراج می‌گردد، رویه‌های مختلفی برای این کار وجود دارد که به اختصار در جدول شماره ۲-۱تشریح و مقایسه گردیده‌آند.
جدول۲-۱ رویه و روش‌های شناسایی نیازهای اموزشی
| برای دانلود متن کامل این فایل به سایت torsa.ir مراجعه نمایید. |