بهترین جایگزین وال‌ پست فلزی چیست؟

در کنار تلاش برای حفظ پایداری سازه اصلی ساختمان در برابر نیروهای جانبی، مهار لرزه‌ای اجزای غیرسازه‌ای مانند دیوارها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. در صورتی که دیوارهای ساختمان به خوبی در برابر لنگر حاصل از نیروهای برون صفحه زلزله مهار نشده باشند هنگام زلزله تخریب شده و خسارات مالی و جانی قابل توجهی به بار می‌آید. بنابراین، استفاده از راهکارهای مهار لرزه‌ای دیوارها ضروری است. وال ‌پست راهکار رایج و مرسوم صنعت ساختمان ایران در این زمینه است. با این حال، امروزه بسیاری از پروژه‌های ساختمانی در ایران، روش‌های نوین را به عنوان جایگزین وال پست فلزی برگزیده‌اند.

وال‌ پست چیست و چه کاربردی دارد؟

وال‌ پست همان گونه که از نامش پیداست، به معنی نگهدارنده  دیوار در برابر نیروهای وارد به دیوار است. به طور کلی وال‌ پست به عنوان المانی در نظر گرفته می‌شود که موجب اتصال دیوار به سازه با شرایط پیش‌بینی شده در آیین‌نامه می‌شود. مطابق بند 4-4-1 آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله ایران (استاندارد 2800)، اجزای غیرسازه‌ای و تکیه‌گاه‌های آن‌ها باید به گونه‌ای به سازه مهار شوند که بتوانند نیروهای جزء غیرسازه‌ای را در جهت خارج از صفحه به سازه منتقل کنند و تغییرشکل‌های ایجاد شده در آن‌ها را پذیرا باشند.

وال ‌مش چیست؟

برای آشنایی با وال مش و پاسخ به این سوال که وال‌ مش چیست، باید ابتدا با فناوری ملات‌های تسلیح شده با شبکه الیاف آشنا شویم. این ملات‌های کامپوزیت از جمله فناوری‌های نوین و پرکاربرد صنعت ساختمان دنیا هستند که برای تعمیر و تقویت سازه‌های بتنی یا مصالح بنایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از کاربردهای این فناوری، مقاوم‌سازی دیوارهای مصالح بنایی در برابر نیروهای برون صفحه ناشی از باد و زلزله است.

استفاده از شبکه الیاف برای مهار لرزه‌ای دیوارهای غیرسازه‌ای که به عنوان راهکار نوین مهار دیوار در پیوست ششم استاندارد 2800 معرفی شده است، برگرفته از همین فناوری بوده و هسته اصلی آن را همین کامپوزیت‌های سیمانی تسلیح شده با الیاف تشکیل می‌دهد. وال ‌مش در واقع نام برند تجاری این راهکار است که برای اولین بار توسط شرکت پدیدار بن نوین مهر به صنعت ساختمان ایران ارائه شد. امروزه راهکار مهار لرزه‌ای دیوار با شبکه الیاف در جامعه مهندسی ساختمان ایران به نام وال‌ مش شناخته می‌شود.

قیمت وال ‌مش چقدر است؟

استفاده از راهکار وال مش مستلزم انجام محاسبات فنی و طراحی است. نوع خاک پروژه، لرزه‌خیزی منطقه، نوع بلوک دیوار، ضخامت بلوک، ارتفاع دیوار، میزان مقاومت کششی مش فایبرگلاس، میزان حفظ مقاومت مش پس از قرارگیری در محلول قلیایی، تعداد طبقات ساختمان و این که طراحی برای کدام طبقه انجام می‌گیرد از جمله عواملی هستند که در طراحی وال‌مش تاثیرگذارند. در واقع این عوامل هستند که تعیین می‌کنند نوارهای وال مش به چه عرضی و در چه فاصله‌ای باید روی دیوار نصب شوند.

از آنجا که در صنعت ساخت و ساز، پروژه‌های مختلف شرایط متفاوتی دارند و هر پروژه دارای مجموعه‌ای از ویژگی‌ها، مشخصات و چالش‌های خاص خود است، برخی از پروژه‌ها ممکن است بر اساس ویژگی‌هایشان نیاز به مقاوم‌سازی بیشتری برای مهار دیوارهایشان در برابر نیروهای جانبی داشته باشند. بنابراین قیمت وال‌ مش برای هر پروژه می‌تواند متفاوت باشد. اما به طور کلی می‌توان گفت که در مقایسه وال‌ پست و وال مش هزینه مهار دیوار با استفاده از وال مش حدود 20 تا 40 درصد ارزان‌تر است. البته باید در نظر داشت والمش هزینه‌های غیرمستقیم پروژه مانند هزینه حمل مصالح، جابجایی مصالح در کارگاه، دستمزد نیروی کار و … را نیز کاهش می‌دهد.

نتیجه گیری

از آن جا که بیشتر خرابی‌های ناشی از زلزله در ایران طی چند سال اخیر بابت اجرای نامناسب اجزای غیرسازه‌ای ساختمان‌ها بوده است، لذا مهار لرزه‌ای این اجزا توجه ویژه مهندسین و مدیران دستگاه‌های دست‌اندرکار صنعت ساختمان را به خود جلب کرده است. در صورتی که این اجزا به درستی و مطابق ضوابط فنی آیین‌نامه‌ها اجرا نشوند، صدمات مالی و جانی فراوانی را در هنگام زلزله به بار خواهند آورد. وال‌ پست به عنوان روشی مرسوم در مهار لرزه‌ای دیوارهای غیرسازه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.

با این حال صنعت ساختمان همواره طی چند دهه اخیر شاهد ظهور فناوری و روش‌های نوین ساخت بوده و مهار لرزه‌ای دیوارهای غیرسازه‌ای نیز شامل همین موضوع بوده است. امروزه خرید وال مش به عنوان راهکاری نوین و خلاقانه در مهار لرزه‌ای دیوارها شناخته شده است و به دلیل اجرای سریع‌تر و ارزان‌تر مورد استقبال فراوان سازندگان قرار گرفته است.