لیست فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری قسمت 282

زرد کردن-بسیار ترسیدن-از ترس وادادن-کاری را خراب کردن

دستمال کاغذی-قطعات کوچک کاغد که به جای دستمال پارچه ای به کار می برند

حساب کسی با کرام الکاتبین بودن-گرفتار وضعی شدن که فقط خدا می تواند آدم را نجات دهد

آفتاب خوردن(سختی کشیدن)

زنده بلا، مرده بلا-کسی که هم در زندگی و هم پس از مرگ موجب زنج و آزار مردم است

جدول کشی-خط کشی و شبکه بندی

تکان دادن-ناگهان ترساندن-حرکت دادن

بی چک و چانه-بی گفت و شنود-بی کم و کاست

آب در هاون کوفتن-کار بی‌هوده کردن

چین-یک بار درو-بک بار چیدن
تنگاب آمدن-به جان آمدن

پر و پا داشتن-پایه و اساس داشتن

چش شده ؟-او را چه شده است ؟

جُربزه-قدرت-توانایی

حمال باشی-به تخقیر به آدم ناشی و بی عرضه می گویند

بره کُشان-فرصت خوش گذرانی-هنگام استفاده های مالی

دَرَنگ-صدای شکستن چیزی یا زدن سیلی
چپ بودن خواب زن-خلاف شدن آن چه زن در خواب بیند

پایین نرفتن چیزی از گلو-از غصه غذایی نخوردن-مال حرام نخوردن

بچه ننه-بچه ی لوس و نازک نارنجی

جیک جیک-آواز پرندگان-سخنی که فهمیده نمی شود

 

دست کسی را خواندن-یه اندیشه و نقاط ضعف کسی پی بردن

خنگ-نادان-ابله-کودن

از تک و تا نینداختن خود(از رو نرفتن، جا نزدن، خود را نباختن)
خاله خرسه-دوست نادان

پِخ کردن-با گفتن پِخ کسی را ترساندن

پیش کردن در-بستن در

پر کردن کسی-کسی را تحریک کردن

 

دست کردن-دست فرو بردن

خم شدن-دولا شدن

زیر در رو-گریزان-گریز پا-شانه خالی کن

تاب-طنابی که از دو سو بر درخت یا دو ستون می بندند و در میان آن می نشینند

بد دهن-کسی که پیوسته فحش و ناسزا می گوید

حرامزاده-فرزند نامشروع-آدم بسیار زرنگ و مکار

از هفت دولت آزاد بودن(شاد و آزاد بدون نگرانی از قضاوت دیگران زندگی کردن)

پشم نداشتن کلاه کسی-اعتبار نداشتن-کاری از کسی برنیامدن

چشته خور کردن کسی-کسی را از لطف خود بهره مند کردن

در کوزه گذاشتن و آبش را خوردن-بی ارزش و بی اعتبار دانستن

زدُ وازد-زیر و رو کردن کالا و سوا کردن نوع به تر
تخته پوش کردن-پوشانیدن سقف و مانند آن با تخته

چسبیدن-لذت دادن

تیر و ترقه شدن-سخت خشمگین شدن-ناگهان از جا در رفتن و ناسزا گفتن
زیر زمین-اتاق یا بخشی از ساختمان که در پایین تر از سطح زمین قرار دارد

ته نشست-رسوب
زو کشیدن-اصطلاحی از بازی الک دولک که بازنده باید بدون تازه کردن نفس یدود

ریختن روی دایره-روی داریه ریختن
رژیم داشتن-برابر دستور پزشک غذا خوردن-برخی غذاها را نخوردن
به لعنت خدا نیارزیدن-دارای هیچ ارزشی نبودن-به هیچ نیارزیدن-مفت نیارزیدن

از نفس افتادن(بسیار خسته و مانده شدن)

تف انداختن-تف کردن-سخت اظهار نفرت کردن

دزدیدن قد-خود را برای دیده نشدن خم کردن
چُسَکی-کم دوام و سرهم بندی شده
زیر جامه-زیر شلواری

دوغ و دوشاب یکی بودن-فرقی میان خوب و بد نبودن

تریاکی-معتاد به تریاک

 

چغل خور-سخن چین

آبدیده(جلا یافته، آزموده و مجرب)

 

حاشیه رفتن-سخنان دور از موضوع گفتن-منحرف شدن از مطلب

آب نخوردن(درنگ نکردن)

چزاندن-ضعیفی را آزار دادن

انسان بودن-شریف و درست بودن

دلبخواه-به اختیار-بدون رعایت رسم و قانون

 

بی در رو-بن بست

رو آمدن-به جایی رسیدن-ترقی کردن-ثروتمند شدن
خانه نشین شدن-از کار بی کار شدن-معزول شدن

 

پاپی بودن-دنبال کردن-اصرار ورزیدن

تفنگ کمر شکن-تفنگی که از قنداق خم می شود

چرک و خون-چرک آلوده به خون
جرینگ-صدای سکه های پول
زدن خود به آن راه-خود را به نادانی

رقصاندن بز-هر دم بهانه گرفتن

جیره بندی-سهم بندی

چَکه-شوخ و بذله گو

 

حسینقلی خانی-با هرج و مرج-بی قانون

خوردن بلا به جان-اصابت بلا با جان

تا کردن-دو یا جند لا کردن-رفتار کردن

از غورگی مویز شدن-مقدمات کاری را فرانگرفته ادعای استادی کردن

زبان کسی را موش خوردن-سکوت کردن-با وجود ضرورت سخن نگفتن

از سر دست-کار یا سخنی که فورا و بدون تامل بکنند یا بگویند

 

حلوا خور-مرده خور-کسی که همیشه برای خوردن به مجالس ترحیم می رود

دست داشتن-توانایی داشتن-وارد بودن

به کله ی کسی زدن-دیوانه شدن

آب مریم(شیره‌ی انگور، عصمت و طهارت)

دسته اش را در کردن-تصفیه حساب کردن-جبران کردن کاری

دوره انداختن-مهمانی ادواری میان عده ای برقرار کردن-کسی را به این سو و آن سو فرستادن

تپیدن-به زور و با پر رویی وارد جایی شدن

به حال آوردن-به هوش آوردن-به کسی شور و حال دادن
خدا قوت-خدا قوت بدهد-خسته نباشی

از ته ریش گذشتن-فریب دادن

اِرا-هنگامی که کسی نمی‌تواند و یا نمی‌خواهد به چرایی پاسخ دهد آن را به طنز می‌گوید

پنج دری-اتاقی که پنج در دارد

پاشنه نخواب-کنایه از مویی که از نیمه ی پشت بریده و سر آن رو به بالا باشد

حق آب و گل-امتیاز-اعتبار

دلچرکی-ناخوشایندی-اکراه

تحویل دار-کسی که در بانک از مشتری پول می گیرد و یا به او پول می دهد

خاله خامباجی-نگا. خاله خاک انداز

تریاکی ِ چیزی بودن-سخت به چیزی معتاد بودن

اهل دود(سیگاری)

رعایت کردن-نگاه داشتن حق کسی

آنکادر کردن(اصطلاحی در ارتش برای جمع‌کردن رختخواب)

خوردن چیزی به چیزی-جور بودن چیزی با چیزی
از قرار-ظاهرن-آن‌طور که پیدا است

ادا در آوردن(مسخرگی کردن، تظاهر کردن، تقلید کردن)

بستن خود به کسی-خود را به کسی منتسب کردن

بختک-کابوسی به شکل هیکل که در خواب بر سینه ی شخص نشسته و مانع تنفس آزاد او می شود
تحت اللفظی-کلمه به کلمه
از مرحله پرت بودن-یکسره بی‌اطلاع بودن

اُق گرفتن(حالت تهوع پیدا کردن)

حرف های صد تا یک قاز-حرف های بی ارزش و بی معنی

از هفت دولت آزاد بودن(شاد و آزاد بدون نگرانی از قضاوت دیگران زندگی کردن)

خر تو خر-پر هرج و مرج-بی نظم

چادر خانه-چادری که زن در خانه می پوشد
این تن بمیرد(سوگندی که یا در اصرار و یا در اثبات حرف خود یاد می‌کنند)

 

چلو صاف کن-آبکش

چشم را بستن و دهان را باز کردن-با بی شرمی دشنام دادن

دو لبه-دارای لب کلفت

 

چین خوردن-چروک شدن

تخم دو زرده کردن-کاری بزرگ انجام دادن

رفوزه-رد شده در امتحان-مردود

روی هم رفته-جمعن-بر روی هم

زینه-پله

آبِ خشک-آب بسته

 
خرده ریز-اثاثه ی اندک و کم مصرف-آشغال
دریافتی-حقوق

آهوی شیرافکن(چشم محبوب)

بازیگوش-شیطان و حرف نشنو-بازی دوست

چار سو-چهار راه-جایی از بازار که در هر چهار سمت آن دکان و مغازه باشد

 

آدم عوضی-کسی که ظاهرش با باطنش یکی نیست-بدطینت
پاک-به کلی-یکسره

 

جُنگ-کتابی که نوشته های گوناگون از نویسندگان گوناگون در آن باشد

چله نشینی-خانه نشینی

پلاس بودن-ویلان و سرگردان بودن

رد کردن-برگردانیدن-پس دادن-رفوزه کردن-از سر باز کردن-پنهانی دادن-پنهانی عبور دادن

چپ چُس-اصطلاحی تحقیرآمیز برای خطاب

خپله-چاق و کوتاه قد

آفتابه خرج لحیم(بیشتر بودن هزینه‌ی تعمیر چیزی از بهای نو آن)

 

بی می خمار بودن-نخورده مست بودن-برای انجام کاری آمادگی بسیار داشتن

از بای بسم الله تا تای تَمَت(از اول تا آخر، از سیر تا پیاز)

چیزی-فاصله ای-راهی-زمانی

پدر مرده-یتیم-خطابی به هنگام خشم مانند پدر آمرزیده یا ننه مرده
به دو دو افتادن-گود رفتن چشم بر اثر ضعف یا بیماری

 

 

جغ جغ-صدای به هم خوردن چند چیز-صدای همهمه

آه از نهاد کسی برآمدن(نهایت تاسف به کسی دست دادن)

حاجی لک لک-لک لک-شخص بلند قد

چشم کسی راه کشیدن-خیره ماندن به جایی و پلک نزدن

دهنه سرخود-بی بند و بار

چاپ زدن-چاپ کردن-دروغ گفتن

بند کشی-پر کردن درزهای آجرها و سنگ ها با سیمان و ساروج
 

 

بالا آوردن-استفراغ کردن

دو قلو-دو بچه ی همزاد

دو زاری-سکه ی دو ریالی

دانشگاه-محل آموزش دانش و فلسفه و هنر

آمد داشتن(فرخنده و میمون بودن)

 

چوبه ی دار-تیری که محکوم به مرگ را از آن می آویزند
 

حاجیت-بنده

چیزی را به کسی زهرمار کردن-مانع از لذت بردن از چیزی شدن

چاه ویل-جایی که اگر کسی یا چیزی برود دیگر بر نگردد

زبان دراز-بی ادب-گستاخ-کسی که با گستاخی خارج از حد خود سخن بگوید

خوشان خوشان-نهایت خوشی و لذت

روز هفتاد هزار سال-روز قیامت

از پا ننشستن(سماجت ورزیدن، از کوشش دست نکشیدن)
آلبالو گیلاس چیدن(نگاه کردن و ندیدن)
خوش ذوق-خوش سلیقه-خوش مشرب

جلو کسی درآمدن-با کسی مقابله کردن-حق کسی را کف دستش گذاشتن

 

 

این هلو این هم گلو-مثل آب خوردن-انجام این کار بسیار آسان است
توان انجام کاری را داشتن

زود رس-آن چه که پیش از موقع مقرر به دست آید

تپه گذاشتن-بول کردن

 
آش همان آش و کاسه همان کاسه(چیزی تغییر نکرده)
تخته گاز-با سرعت تمام راندن اتومبیل

دنبال کسی گذاشتن-در پی کسی دویدن-کسی را تعقیب کردن

در رفتن تلنگ-باد صدادار در کردن-کنایه از ضعیف و ناتوان شدن

 

خاکشیر نبات به حلق کسی کزدن-لطف و محبت بیش از اندازه به کسی کردن

حساب کار را داشتن-متوجه موضوع بودن-جوانب کار را در نظر داشتن

دامنی-پارچه ای که با آن دامن می دوزند

 

پیچ افتادن در کار-گره خوردن کار-مشکلی در کار پیدا شدن

آدم عوضی-کسی که ظاهرش با باطنش یکی نیست-بدطینت

 

چشم به روشنایی افتادن-سودی را در جایی گمان کردن و به آن طمع کردن
رو-وقاحت-دل و جرات-پوشش
خایه-بیضه-جرات

آفتابگیر(جایی که آفتاب بر آن بتابد، سایبان، چتر آفتابی)

چانه شل-دهن لغ-کسی که حرف در دهانش بند نمی شود

بجا-شایسته-در هنگام مناسب

 

آب حیات(عشق و محبت، دهان معشوق)

به غوره مویز شدن-آموزش ندیده و بی تجربه ادعا داشتن

باک کسی نبودن-اهمیتی ندادن-اعتنایی نداشتن

حاجی ارزانی-گران فروش

دور-بار-دفعه-نوبت

حال نداشتن-مریض بودن-بی حال بودن
خیال کسی را راحت کردن-موجب اطمینان خاطر کسی شدن-به کسی جواب رد دادن

دزدی گرگی-دله دزدی

خواهر و مادر گفتن-دشنام خواهر و مادر به کسی دادن

رگ و ریشه-خویشاوندان و بستگان

افسارگسیخته(سرکش)

چشم پوشیدن از چیزی-صرف نظر کردن از چیزی

چار دستی-قمار چهار نفری

تقلا-دست و پا زدن-کوشش زیاد

در دهان افتادن چیزی-مشهور شدن چیزی-فاش شدن-رسوا شدن

پاتیل در رفته-پیر و شکسته

از سر باز کردن-دور کردن-رفع مزاحمت کردن
حرص کسی را درآوردن-کسی را خشمگین کردن

حجله خانه-اتاق شب زفاف
چاخانچی-کسی که همیشه دروغ بافی می کند

زیر آب کسی را زدن-با اسباب چینی و توطئه سبب خلع مقام کسی شدن
ذوق زده-بسیار خوش حال

استخوان جلوی سگ انداختن-با بخششی ناچیز دهان کسی را بستن

 

زن-عاری از مردانگی-ناجوانمرد-ترسو

دستمال به دست-چاپلوس-متملق
توی آش کسی آب سرد ریختن-عیش کسی را کور کردن-بساط کسی را به هم زدن

چین خوردن-چروک شدن

پاشنه ی کفش ور کشیدن-آماده ی انجام کاری شدن

چوب کاری کردن-از کسی پذیرایی زیاد کردن-به کسی محبت بسیار کردن-کتک زدن بیش از حد

زیگزاک رفتن-به چپ و راست پیچیدن-مستقیم نرفتن

زمینه سازی کردن-مقدمه چیدن برای انجام کاری

تابوت خشکه-بسیار لاغر و ناتوان

الحق و الانصاف-انصافن-حقن

 

اسیر خاک(مرده، تن‌پرور)

از سکه افتادن-ار رونق افتادن-از دست دادن زیبایی

در قوطی هیچ عطاری یافت نشدن-به کلی نایاب بودن

آمپر کسی بالا رفتن-از کوره در رفتن
دهنه سرخود-بی بند و بار

با خدا-خداشناس-مومن

دل کسی خون بودن-سخت رنجیده بودن-بسیار اندوهناک بودن

بازپرس-کسی که از متهم پرس و جو می کند
تحویل گرفتن-به کسی احترام گذاشتن-از کسی پذیرایی کردن

بچه انداختن-بچه ی نارس بدنیا آوردن

دبه در آوردن-جر زدن-از قول خود سر باز زدن-اظهار پشیمانی کردن پس از عقد قرارداد

چای خوری-وسایل چای خوری-سرویس چای خوری

 

پاچه گیر-کسی که بی مقدمه کسی را بیازارد

آشی شدن(سوراخ‌سوراخ‌شدن بدن از ترکش‌های فراوان)

 
اَکه ننه-آدم آب‌زیرکاه

 

از دماغ کسی در آمدن(شادی و نشاطی را با اندوه و رنج تاوان دادن)
رج زدن-ردیف ایستادن-صف بستن-نوشتن مشق به ترتیب عمودی

آبدار(سخت، شدید، سنگین)

آرد خود را بیختن و الک را آویختن(کسی که وظایف زندگی‌اش را انجام داده و دیگر توقعی از او نیست)

آدم‌قحطی-کمیابی آدم های کارآمد

 

درویش کردن چشم ها-نادیده انگاشتن-نگاه نکردن

پُر توپ-خشمگین

تزئیناتی-کسی که کارش تزیین است

خام شدن-فریب خوردن-اغفال شدن

جر و بحث-مجادله ی شدید گفتاری

خودمانی-صمیمی-یکدل

خودفروشی-فاحشگی-خیانت
رضا قورتکی-بی حساب و کتاب-بی اساس

 

زدن رای کسی-کسی را از تصمیمی منصرف کردن

به دم و دود رسیدن-سر و سامان یافتن

 

به هم زدن دم و دستگاه-سر و سامان دادن-درست کردن-تشکیل دادن

آش نذری(آشی که به نیت برآورده شدن دعایی بپزند)

خلیلی-نوعی غل و زنجیر-نوعی انگور

خر آوردن-بدبخت شدن

ته خوار-بچه باز

زبان آدم سر کسی نشدن-به حرف منطقی تن ندادن و آن را نپذیرفتن

حیوونی-نگا. حیوانکی

زرد گوش-بی رگ-ترسو
دک و پوز-دهان و لب و دندان

بوق کسی را زدن-از مقام افتادن-از دور خارج شدن

اهل هیچ فرقه‌ای نبودن-به کارها و چیزهایی که ناباب شمرده می‌شوند معتاد نبودن

تو پای کسی پیچیدن-مزاحم کسی شدن

چاتمه زدن-چند تفنگ را به شکل چاتمه در جایی گذاشتن

این تن بمیرد(سوگندی که یا در اصرار و یا در اثبات حرف خود یاد می‌کنند)

زبان بسته-برای تحقیر به آدم های بی عرضه یا کم آزار گفته می شود

 
 

خون کسی را به شیشه کردن-کسی را رنج و آزار بسیار دادن
دروغ دون-مطالب نادرست و سراسر دروغ
بُراق-خشمگین-عصبانی

 
اهل کاری بودن(وارد بودن در کاری)

چغلی کردن-شکایت کردن

بالای منبر رفتن پشت سر کسی-از کسی غیبت کردن-پشت سر کسی بد و بیراه گفتن

دسته راه انداختن-دسته و جمعیت ترتیب دادن
استکانی زدن-می‌خوارگی اندکی کردن

خودکشی کردن-با رنج فراوان کاری را به پایان بردن

 

حرف انداختن-در سخن کسی دویدن

چُسَکی-کم دوام و سرهم بندی شده

پُز دادن-خودنمایی بی جا کردن-فیس آمدن
با آب و تاب-با شرح و تفصیل

اوضاع احوال-وضع و حال