مجموعه کاملی از فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 423

پُخی شدن-کاره ای شدن-مهم شدن

آه در بساط نداشتن-سخت بی‌چیز بودن-بیچاره و بینوا بودن

زیر دست-تابع-فرمان بردار

زیر بغل کسی هندوانه گذاشتن-کسی را به قصد دریافت چیزی بیش از اندازه ستودن

تَفت دادن-کمی سرخ و برشته کردن-بی روغن حرارت دادن
آلت فعل(وسیله‌ی انجام کار)

 

دسته کلید-مجموعه ی کلیدها در یک حلقه یا بند

چل نکه-پارچه ای که از انواع پارچه های بریده شده سر هم دوخته شده باشد

چهار پادار-کسی که حیوانات باربر دارد و با آن ها کار می کند

بست-محلی در جاهای مقدس یا دیگر که شخص در آنجا از تعرض در امان می ماند-تکه ی کوچکی از تریاک
ریغو-مردنی-ضعیف مزاج-کم مقاومت

 

زحرکش شدن-یا شکنجه و آزار زیاد کشته شدن

دست به دست کردن-تردید کردن-کوتاهی کردن-وقت کشتن

دررفت-خرج و هزینه-مقابل درآمد
برآمده-بزرگ شده-ورم کرده

حقوق بگیر کس-ی که ماهانه دستمزد می گیرد

تبرک کردن-با برکت ساختن-خجسته کردن

 

بابت-مورد-زمینه-موضوع

بد سابقه-بد پیشینه-دارای گذشته ی بد

آجیل دادن(رشوه دادن، حق و حساب دادن)

دوگلاسی-سبیل نازک قیطانی
آشوب شدن دل(دچار تهوع شدن)
از روی شکم‌سیری-از سر بی‌مسئولیتی-بدون تعمق

حساب کار را داشتن-متوجه موضوع بودن-جوانب کار را در نظر داشتن

 

 

از تو به‌خیر و از ما به‌سلامت-ما را از این پس با یکدیگر کاری نیست

حساب بی حساب-سر به سر-این به آن در-مساوی-هیچ به هیچ

چلاق-دست و پا شکسته یا بریده

بستری-خوابیده در بستر-بیمار

اشهد را گفتن(برای مرگ آماده شدن)

 

در به دری-بی خانمانی-آوارگی
پَکَر-افسرده-نومید-گیج-بی دل و دماغ-بی حوصله

دست و بال-دور و بر-اطراف

حساب سرانگشتی-حساب ساده و روشن

حساب کسی را رسیدن-از کسی انتقام گرفتن-کار کسی را ساختن

پا در هوا-بی اساس-بی اصل-غیر قطعی

چرب و نرم-غذای پر روغن و خوشمزه-سخن دلنشین-آدم متملق

رخصت خواستن-اجازه خواستن

ژلاتین-ماده ای لزج و چسبنده که آن را از گلیسیرین و قند و آب و آمونیاک می سازند
رو کردن-روی آوردن-آشکار کردن-به رخ کشیدن

آل آروادی-زن سخت بی‌حیا و بد‌رفتار

تیله ی کسی بودن-گوش به فرمان کسی بودن-زیر اراده ی کسی بودن

از پا درآمدن(افتادن، سخت خسته و درمانده شدن)

از حال رفتن-بی‌حال شدن-غش کردن

 

اداره بازی-پرداختن بیش از حد به تشریفات زاید اداری

چشم بندی-شعبده بازی-تر دستی

دلخور شدن-گله مند شدن-ناراضی شدن

 
خوش خیال-آن که به دل بد راه نمی دهد-بی خیال

خوب-کافی-بسیار

چشم زخم-اثر بد از نگاه یا کلام-آسیب اندک

دو لا شدن-خم شدن-تعظیم کردن

 

آروغ بی‌جا زدن-نابه‌جا سخن‌گفتن-نسنجیده کاری کردن

رضا قورتکی-بی حساب و کتاب-بی اساس

چس ناله-آن و ناله ی ساختگی برای جلب توجه

آب دادن بند(خود را لو دادن، فرصت را از دست دادن)

 
خنسی-گرفتاری-تنگدستی

پاتیل کسی در رفتن-تاب نیاوردن-ناتوان شدن

خروس خوان-هنگام سحر

(به زبان کودکان) زخم شدن
پس انداز-پول کنار گذاشته شده-صرفه جویی

راه خود را کشیدن و رفتن-بی هیچ مقاومت و اعتراضی جایی را ترک کردن

چای خانه-محلی که وسایل چای را در آن جا می گذارند-قهوه خانه

پَتی-لخت-برهنه

پشه را در هوا نعل زدن-در تیراندازی بسیار ورزیده بودن-بسیار زرنگ و فرصت طلب بودن

جهنم دره-جای نامناسب و عذاب دهنده
خوش جنس-خوش باطن-سلیم النفس

 
به تور کسی خوردن-سر راه کسی ظاهر شدن-گیر کسی آمدن

اسم شب-کلمه‌ی رمز برای عبور به هنگام شب

از قماش چیزی (کسی) بودن(از جنس چیزی بودن، از تیپ کسی بودن)

 

چل زن-زن کوتاه قد

آبستن فرزندکش-دنیا-روزگار

آلا گارسون(اصلاح موی سر زن به سبک موی پسران)

تِرمال کردن-خراب کاری کردن-کثافت کاری کردن-گُه مال کردن

زمین خوار-کسی که زنمین های بی مالک را تصاحب کند و به دیگران بفروشد

 

دختر دم بخت-دختری که هنگام شوهر کردن او رسیده باشد

باد به پشت کسی خوردن-بر اثر بیکاری تنبل و تن پرور شدن

چاشنی زدن-ریختن یا زدن چاشنی به غدا

دروازه بان-محافظ دروازه در فوتبال-گلز

تخته پِهِن-پهن خشک شده که برای خوابیدن زیر حیوانات می گذارند
 

 

از این گوش گرفتن و از آن گوش در کردن(ظاهرن به حرفی گوش دادن ولی به آن عمل نکردن)
چس فیل-ذرت بو داده-نقل پیرزن

دراز نوشتن-مطلب را طول دادن-طومار نوشتن

از این حرف‌ها-مطالبی از آن‌گونه که پیش از این گفته شد

آسمان به زمین آمدن(رویدادی مهم و عجیب پیش آمدن)

زمینه سازی کردن-مقدمه چیدن برای انجام کاری

جبهه-میدان جنگ

 
 

جوش خوردن معامله-انجام شدن معامله-منعقد شدن قرارداد

 

خر در چمن-آوای ناهنجار-هرج و مرج

خیابان گردی-بی کاری-ولگردی

اخلاق سگی(تندخویی بیش از اندازه، ناسازگاری با همه)

پشت پا پزان-آیین و رسم پختن آش پشت پا. آش پشت پا

دندان کسی را شمردن-رگ خواب کسی را به دست آوردن-کسی را تحت تاثیر و نفوذ قرار دادن

پافنگ-نهادن ته تفنگ در کنار در حالت خبردار ایستادن

خانه به دوش-بی خانمان-آواره

جون جونی-نگا. جان جانی

پشت گوش فراخ-تنبل-اهل مسامحه و کوتاهی

از بیخ(یکسره، به‌کلی، کاملن)

تیر و ترقه شدن-سخت خشمگین شدن-ناگهان از جا در رفتن و ناسزا گفتن

ای والله(در مقام تایید و اعتراف به برتری کسی گفته می‌شود، آری به خدا)

پر و بال-امکان-فرصت

چرسی-آدم معتاد-افیونی

آقبانو(نوعی پارچه‌ی نخی نازک)
بنا گذاشتن-قرار گذاشتن

دردسر دادن-ایجاد مزاحمت کردن-با پر حرفی وقت کسی را گرفتن

رنگ شدن-گول خوردن
آجیل دادن-رشوه دادن-حق و حساب دادن

 

دله-ظرف حلبی

تخم دو زرده کردن-کاری بزرگ انجام دادن

افسارگسیخته(سرکش)
چرس رفتن-حشیش کشیدن

چشم گود شدن-لاغر شدن

تک مضراب زدن-سخن ناموافق و ناهنجار گفتن

زیر لبی-زیر زبانی

 

زیر دُم سُست-زن منحرف

تریش-پارچه یا پوست بلند و باریک

چل و یک منبر روشن کردن-چهل و یک شمع نذری در چهل و یک مجلس روضه خوانی

جیر و ویر راه انداختن-داد و فریاد راه انداختن
پشت میز نشین-کسی که کار اداری دارد-کارمند
بیراهه-راه میان بر ولی دشوار

پَتَه-کاغذ مقوایی-مهره ی فلزی به جای پول-ژتون
دور-بار-دفعه-نوبت

زبان کسی را موش خوردن-سکوت کردن-با وجود ضرورت سخن نگفتن

دو دستگی-اختلاف عقیده-عدم اتفاق

خانه آباد-عبارتی برای تحسین است

چماق-چوبدست-گرز

 

چیز فهم-عاقل و فهمیده

اشک تمساح-گریه ی دروغین

از کفر ابلیس مشهورتر-گاو پیشانی‌سفید-نزد همه معروف

آمدیم (و) . . .(فرض کنیم که)

خط دادن-سرمشق دادن-فکر کسی را هدایت کردن
چسبیدن خِر کسی-گریبان کسی را گرفتن و به اصرار چیزی خواستن

رو به قبله کردن-کسی را که درحال مرگ است رو به قبله خواباندن

تو دل شیر رفتن-جرات فراوان داشتن

بی کلاه ماندن سر-بی نصیب ماندن-چیزی بدست نیاوردن

پای کسی لب گور بودن-به آخر عمر رسیدن-بسیار پیر شدن

اسب را گم کردن دنبال نعلش گشتن(اصل را از دست دادن و دنبال فرع گشتن)

تور انداختن کسی-گیر آوردن کسی علیرغم میل او

از خجالت کسی در آمدن(محبت کسی را جبران کردن)

چاق شدن قال-گرم شدن دعوا-اوج گرفتن بگو و مگو

 

 
خش-صدای گرفته-خراش

روی چشم-اطاعت می شود !

 

 

 

دور چیزی را خط کشیدن-چیزی را کنار نهادن-دست کشیدن از چیزی

این دنده آن دنده شدن-این پهلو آن پهلو شدن

 
 

این سفر-این بار

زیر در رو-گریزان-گریز پا-شانه خالی کن
آهو چشم(معشوق، شاهد)

بنگی-معتاد به حشیش

تو هفت آسمان یک ستاره نداشتن-در نهایت فقر و تنگدستی بودن

پیل پیلی رفتن- پیلی پیلی خوردن

راه انداختن کار کسی-وسیله ی تسهیل انجام شدن کار کسی را فراهم کردن-رو به راه کردن کار کسی

آستین بر چشم گذاشتن-پنهان گریستن

 

رنگ کردن کسی-گول زدن-فریب دادن کسی

پیر بی خواب-کسی که دیر یا کم بخوابد-کودک

پیسی سر کسی در آوردن-با کسی نهایت بدرفتاری را کردن

الف به خاک کشیدن(خجالت کشیدن)

رشوه گیر-رشوه خوار

 

تبدیل به احسن کردن-چیزی را با چیز بهتری عوض کردن

دیدن دم کسی-دم کسی را دیدن

دندانه دندانه-دارای برجستگی ها و بریدگی هایی در کناره

به هوای کسی-به آرزوی کسی-به سودای کسی

چِککی-فوری-به سرعت

تیز بازار-بازار گرم و پر مشتری

چارپایه-صندلی کوچک و بدون پشتی

چشمک زن-نگا. چراغ چشمک زن
دریا زدگی-حالت تهوع در اثر حرکت کشتی

بز دل-ترسو

جلز-نگا. جز

به درد بخور-مفید-چیز یا کسی که سودمند باشد

خالی کردن دل کسی-کسی را ترساندن

دم-هنگام

انگشت زدن-انگشت در چیزی فرو بردن-امضاء کردن با اثر انگشت

دست آموز-تربیت شده-آموخته

آدم‌قحطی-کمیابی آدم های کارآمد

راه بندان-حالت بسته بودن راه-قطع رفت و آمد

بی تفاوت-بی اعتنا

دست ِ بالا گرفتن-حدکثر را فرض کردن

چپ افتادن با کسی-مخالف شدن با کسی-پیله کردن به کسی

 

از خیر چیزی گذشتن-از چیزی صرفنظر کردن
ادا اطوار-پیچ و تاب و حرکات غیرطبیعی بدن برای جلب توجه

رویخی-فرنی-نوعی دسر که از نشاسته و شکر درست می کنند
پُرز دادن-روی آتش گرفتن مرغ پر کنده برای سوزاندن پرهای ریز آن

 

دل فرو ریختن-سخت وحشت کردن-بسیار ترسیدن

چرخ خوردن-به دور خود چرخیدن

به تنگ آمدن-به ستوه آمدن-خسته شدن

دهنی کردن-آب دهان زدن به غذا یا چیزی

چکشی جواب دادن-محکم و قاطع پاسخ دادن-تند و برخورنده پاسخ دادن

جنس-کالا-کالای قاچاق-مواد مخدر مانند هرویین-تریاک و مانند آن ها

بابا غوری-نابینا-کور

بی می خمار بودن-نخورده مست بودن-برای انجام کاری آمادگی بسیار داشتن

آوردن-باعث شدن-ایجاد کردن

اجابت کردن معده-قضای حاجت

اشک تمساح(گریه ی دروغین)

حظ کردن-لذت بردن

بسیار دلواپس و نگران بودن

بشکن زدن ی-برآوردن صدای انگشتان به هنگام شاد

خرفت-نادان-ابله-کند ذهن

حرص خوردن-عصبانی شدن

باد به آستین کسی کردن-کسی را به کاری تحریک کردن

زیر دریایی-کشتی جنگی که می تواند در زیر آب حرکت کند

پیزری-پوشالی-بی ارزش و بی مصرف
 

دَلِگی-هیزی-چشم چرانی

خط در میان حرف زدن-آرام آرام و شمرده سخن گفتن

 

آتش‌پا(فرز و چالاک، بی قرار)

زیر زیرکی-پنهانی-با مکر و حیله
افسار پاره کردن-سرپیچی کردن-یاغی شدن

خر تو خر-پر هرج و مرج-بی نظم
خاطر داشتن-به یاد داشتن

دکمه را انداختن-دکمه ی لباس را بستن

بسلامتی-سلامتی دادن-هنگام نوشیدن شراب به یکدیگر می گویند

آلا گارسون-اصلاح موی سر زن به سبک موی پسران

ریسه رفتن-احتیار از دست دادن و پیچیدن نفس در گلو بر اثر خنده یا تاثر
آلنگ دولنگ(چیزهای بی‌هوده‌ای که به‌عنوان زینت به چیزی می‌آویزند)

چهاردیواری اختیاری-هر کس در میان چهار دیوار خانه اش آزاد است

از کیسه خوردن(از جیب خوردن)

 

زاغه-جای نگاه داری گاو و گوسفند-حانه ی بسیار محقر-انبار مهمات

آب از دریا بخشیدن-از کیسه‌ی خلیفه بخشیدن
زیر و زبر گذاشتن-اعراب گذاشتن بر حروف

 

 

چشم باباقوری-نابینا-کور

بخار-توانایی-شایستگی

ریز ریز-خرد شده-کاملن خرد

برگ زدن-حقه زدن-سر کسی کلاه گذاشتن-تقلب کردن

آفتابه گرفتن(آفتابه برداشتن)

خیابان گردی-بی کاری-ولگردی

 

 

جِر خوردن-پاره شدن

تحصیل کرده-درس خوانده

دور افتادن-فاصله گرفتن-پرت افتادن

زیر خاکی-آن چه که از زیر حاک بیرون آید

پافنگ-نهادن ته تفنگ در کنار در حالت خبردار ایستادن

براه-سازگار-اهل سازش-با گذشت

درینگ درینگ-صدای شکستن شیشه-صدای برخورد پیاپی چیزی به فلز یا شیشه
به جان آمدن-به ستوه آوردن-به تنگ آوردن

پس هم بر آمدن-حریف یکدیگر بودن-از عهده ی هم برآمدن
دزدیدن قد-خود را برای دیده نشدن خم کردن

بار سرکه- ترش ابرو

از دروازه نگذشتن، از سوراخ سوزن گذشتن-حالاتی بی‌ثبات و بسیار متضاد داشتن

برزخ شدن-ناراحت شدن
از زورِ-از شدت-از بسیاری

از خجالت کسی در آمدن(محبت کسی را جبران کردن)

 

زیر پای خود را سست دیدن-موقعیت خود را نااستوار دیدن-شغل و سمت خود را در خطر دیدن

جا نماز-سجاده-فرش کوچکی که بر آن نماز می خوانند

حشری-شهوت ران-پر شهوت

از دروازه نگذشتن، از سوراخ سوزن گذشتن-حالاتی بی‌ثبات و بسیار متضاد داشتن

 
آفتاب خوردن-سختی کشیدن

جر و بحث کردن-مجادله را به درازا کشاندن

تو مشت کسی بودن-کاملا در اختیار کسی بودن

دوشیدن-به ناحق و فریب از کسی پولی گرفتن

حمله ور شدن-یورش بردن

 

پیه آوردن-چاق شدن

حرف کشیدن از کسی-کسی را به سخن گفتن واداشتن

برهوت-غیر مسکونی-خشک و بی انتها

دندان کسی را شمردن-رگ خواب کسی را به دست آوردن-کسی را تحت تاثیر و نفوذ قرار دادن
انسان-آدم خوب و پایبند به اصول اخلاقی
رفیق باز-دوست باز-کسی که به دوستان محبت بسیار می کند

خر کسی از کرگی دم نداشتن-از حق خود گذشتن-از حرف خود برگشتن

از شیر مرغ تا جان آمیزاد-از سیر تا پیاز

دول-آلت مردی به زبان کودکان

پر به پر کسی دادن- بال به بال کسی دادن

 

به روی خود نیاوردن-اهمیت ندادن-به سکوت برگزار کردن-خود را به آن راه زدن

تنقل انداختن-جا خوش کردن-پلاس شدن

دسته اش را در کردن-تصفیه حساب کردن-جبران کردن کاری

چادر شب-پارچه ای که رختخواب را در آن می پیچند

الف(قاچ خربزه و از این قبیل، بچه‌ی کوچک، سیخ، راست)

ازخداخواسته-آرزومند-مشتاق
دو زاری کسی افتادن-به اشارات و کنایات پی بردن

 

چه صیغه ای است ؟-چه معنی داد ؟

 

داش مشدی-لوطی محل-آن که غرور جوانی دارد

پای پس-عوض-تلافی

تغ و لغ-چیزی که نظم خود را از دست داده است-سست

 

بیعار-کسی که شرم و ننگ نمی شناسد و از سرزنش شرمنده نمی شود

خر پشته-پشته ی بزرگ سقف شکم داری که روی ایوان و راه پله می سازند

خُردینه-بچه ی خردسال

دنگ انداختن-نزدیکی جنسی کردن
به عرصه رسیدن-به سن پختگی رسیدن-بزرگ شدن
دیزی پشت سر کسی بر زمین زدن-بی اعتنایی کردن به قهر کردن و رفتن کسی
پَرپَر زدن-به سختی جان کندن-بی تابی بسیار کردن
آفتاب‌نشین(بیکاره و تنبل)

ذلیل مرده-ذلیل شده

از دهان گنده‌تر حرف زدن(گفتن مطالبی که در حد گوینده نیست)

پا سوز-عاشق شیفته

رو نشان دادن-چهره نمایاندن

دَم دار-هوای گرم و پر رطوبت

 

 

دماغ خشکی-بی مغزی-دیوانگی

رفتن از رو-خجالت کشیدن-شرم کردن-از میدان به در رفتن-مجاب شدن

از بیخ گوش کسی گذشتن(در برابر خطری قرار گرفتن و آسیب ندیدن)

جوش خوردن-لحیم شدن-به هم پیوستن-معاشرت کردن با دیگران

 

 

زرت و زورت-زرت و پرت

آب در جگر داشتن(توانایی مالی داشتن)

از هفت دولت آزاد بودن(شاد و آزاد بدون نگرانی از قضاوت دیگران زندگی کردن)

 

پلیتیک زدن-سیاست به کار بردن

خیط شدن-نگا. خیت شدن

رگ و ریشه-خویشاوندان و بستگان

جراندن-جر دادن-پاره کردن